جدول انگشت گذاری فلوت
از آنجا که در این سایت تمام تلاش بر روی آموزش درست نوازندگی فلوت مدرن با ساختمان نوین آن (سیستم بُم) از سطوح مقدماتی تا حرفهایی در نظر گرفته شده، لذا با قرار دادن چارت انگشتگذاری فلوت در این بخش، راهی برای عدم اتلاف وقت در فراگیری، آموزش و همچنین دسترسی آسان و فراگیری دقیقتر تمام نتها در گستره کامل صوتی فلوت (از اکتاو اول تا اکتاو پنجم) را به شما ارائه کردهایم.
در این راهنمای تصویری، انگشتگذاری به همراه نتنویسی نتهای فلوت که از نت “سی بم – B3” و تا نت “دو اکتاو پنجم – C8” فلوت ادامه مییابد.
گستره صوتی استاندارد در فلوت تقریبا بین نتهای «C4» تا «C7» و کمی بیشتر در نظر گرفته میشود. به همین دلیل سه اکتاوی که بیشترین کاربرد را در این ساز دارند، اکتاو 4 (منطقه بم)، اکتاو 5 (منطقه میانی) و اکتاو 6 (منطقه زیر) است، اگرچه در اکتاو 7 (زیرترین منطقه) نیز چند نت است که اغلب در قطعات مدرن بیشتر کاربرد دارند و در قطعات موسیقی کلاسیک چندان، مورد استفاده ندارند.
چگونگی محاسبه اعداد اکتاوها در فلوت
در نظر داشته باشید که اعداد نوشته شده در کنار اسامی نتها در این چارت به عدد اکتاو اشاره دارد که بر اساس علم فیزیک صوت، نتنویسی مرسوم و در بررسی با گستره صوتی پیانو نوشته شده است.
لازم به ذکر است برای شناخت بهتر از گستره صوتی نتهای فلوت، و نسبت تعداد فرکانسهای کم یا زیاد آن در مقایسه با نت و اکتاوهای پیانو از آنجا که نت “سی بم” در اکتاو سوم پیانو قرار دارد، این نت را “سی 3” (B3) و نتهای اکتاو اول فلوت با عدد 4، اکتاو دوم فلوت با عدد 5، اکتاو سوم فلوت با عدد 6، اکتاو چهارم فلوت با عدد 7 و نهایتا اکتاو پنجم را با عدد 8 جدا نمودهایم.
به این ترتیب نت «لا 4» همان نت “لا” در اکتاو اول و بین خط دوم و سوم پنج خط حامل است. این نت “لا” را «لا 440» نیز مینامند. چرا که این نت به صورت استاندارد با فرکانس 440 بار در یک ثانیه مطابقت دارد، اگرچه امروزه در بسیاری از ارکسترها، تکنوازیها و یا آنسامبلهای کوچک و بزرگ، کوک اصلی را با نت “لا” با فرکانس “442” نیز کوک میکنند. ناگفته نماند که پیشتر نیز، به عنوان مثال در موسیقی “باروک” کوک سازها را با فرکانسی به مراتب کمتر حتی با فرکانس “436” نیز کوک میکردهاند.
برای درک بهتر از موضوع، ساز پیانو را با فرکانس آخرین کلید در کلاویههای سمت چپ «لا-0-» و فرکانس آخرین کلید در شستیهای سمت راست «دو 8» مثال میزنیم. با این توصیف، سازهای دیگر نیز که از زیر و بمی متنوعی برخوردار هستند هم، در چنین نموداری با اعداد متناسب خود جای میگیرند.
در واقع سیستم عددگذاری اکتاوها در گذشته، بر پایه نت «دو-0-» ساخته شد، به عبارتی بمترین صوت و نتی است که امکان شنیدن توسط گوش انسان را دارد.
گستره صوتی و انگشتگذاری در اکتاو اول و دوم فلوت
در انگشتگذاری اکتاو اول و دوم فلوت، انگشتگیری تمام نتها به غیر از نت”رِ” و “رِ دیز” مشابه هستند و تفاوت در نحوه دمیدن هوا، زاویه فوت و کنترل آمبوشور است. اما در چارت انگشتگذاری ما، تلاش شده تا هر اکتاو بصورت مجزا و در امتداد یک گستره صوتی به نمایش گذاشته شود. تا توالی نتها و گستره صوتی فلوت، هم از نظر نت نویسی روی پنج خط حامل و هم از نظر صدادهی روندی متمد داشته باشد.
گستره صوتی و انگشتگذاری در اکتاو سوم فلوت
در انگشتگذاری اکتاو سوم فلوت، انگشتگیریهای جایگزین و متنوع زیادی وجود دارد که به انتخاب نوازنده و با در نظر گرفتن میزان سرعت پاسخگویی ساز در اجرای یک قطعه و به صلاحدید استاد و هنرجو میتوانند، مورد استفاده قرار گیرند. اما ما در این چارت انگشتگذاری، سعی کردیم مرسومترین انگشتگذاریها را برای شما به نمایش بگذاریم.
گستره صوتی و انگشتگذاری در اکتاو چهارم فلوت
رپرتوار استاندارد فلوت، نتهای بالاتر از نت «ر 7» را ندارند. اگرچه انگشتگذاری برای نتهای بالاتر از آن وجود دارند. این نتهای زیر بسیار سخت نواخته شده و به بدلیل نیاز به پشتیبانی زیاد هوا، میتوانند از کیفیت و کوک مناسب بیبهره باشند، اگرچه آنها را در صورت لزوم و در قطعات مدرن به عنوان افکت صوتی مورد استفاده قرار میدهند. با دید کاربردی به این انگشتگذاریها ممکن است شما هیچوقت به نواختن این نتهای بسیار زیر، نیازی نداشته باشید. ولی این نتها میتوانند برای یادگیری بهتر مصرف و پشتیبانیِ جریانِ هوا به شما کمک بسیاری بکنند. (لطفا هنرجویانی که در ابتدای راه هستند، برای نواختن اصوات این گروه از نتها، عجله نکنند و نظر مربی خود را قبل از تمرین جویا شوند)
برای نت «لا» و «سی» در اکتاو چهارم (7) انگشتگذاری مناسبی در نظر گرفته نشده است.
قسمتهای مختلف ساز و جای قرار گرفتن دستها روی فلوت
از آنجاییکه ساز فلوت از سه قسمت اصلی (سرساز، بدنه، پایه) تشکیل شده است، در این تصویر تلاش شده است تا هماهنگی آنها و ترتیب اتصالشان نشان داده شود. همچنین با متمایز کردن کلیدهای اصلی از کلیدهای جفتی، نحوه قرار گرفتن دستها و انگشتان را برای شما آسان نمودهایم.
پایه فلوت با نت “دو” یا پایه فلوت با نت “سی”
“C foot” یا “B foot”
در بسیاری از فلوتهای “سیستم بُم” بمترین نت فلوت، با کلید سل “سی” زیر پنجخط حامل (سی 3) است. اگرچه این نت، کلید و مکانیزم آن در پایههای استاندارد فلوت به خصوص مدلهای قدیمی و یا سِریهای پایین سازهای ساخته شده و همچنین سازهای مناسب افراد مبتدی دیده نمیشوند. پایههایی با نت “سی بم” کمی بلندتر، سنگین تر و البته به دلیل استفاده از آلیاژ بیشتر در ساخت آن، کمی گرانتر نسبت به باقی فلوتها با پایه نت “دو بم” هستند. در حقیقت “پایه نت دو” استاندارد بوده و چیزی کم ندارد اما “پایه نت سی” امکانات بیشتری در اختیار نوازنده نیمهحرفهایی و حرفهایی در قطعاتی با نت سی بم قرار میدهد.
در سیستم اتصالات و محورهای مکانیزم سازهایی با “پایه سی بم” به جای یک غلطک، دو غلطک در بخش اتصالات پایه ساز وجود دارد. که علاوه بر امکان نواختن نت سی بم، با کمک مکانیزم این کلید، تولید صوت تعدادی از نتهای زیر را نیز برای نوازندگان تسهیل میکند؛ از جمله نت «دو 7». این امکان توسط “کلید گیزمو” فراهم میشود که با طراحی اهرم منحصر به فرد خود به کلید نت “سی” امکان بسته شدن بدون بستن همزمان کلیدهای نت “دو و دو دیز” را در منطقه پایه ساز میدهد.
تنوعات انگشتگذاری “نت لادیز/ سیبمل”
برای تولید “سی بمل 4 و سی بمل 5″، در محدوده صوتی بم و میانه، برای این نت سه مدل انگشتگذاری اصلی وجود دارد. در این جدول ما هر سه را اضافه کردهایم، اگرچه انگشت اول و دوم، به یک اندازه اهمیت دارند اما بنا به نیاز و سهولت حرکت انگشتان نسبت به نتهای دیگر در یک قطعه، انتخاب آن با نوازنده است.
موارد زیر اصولی کلی هستند که در انتخاب بین این دو انگشتگذاری شما را یاری میکنند:
1- انگشتگیری “سیبمل” با شست «لِوِر» (به اسم بریچیالدی لِوِر، فلوتیست ایتالیایی) در بخشهایی که “سی بکار” ندارند، توصیه میشود، چرا که با نگه داشتن کلید سیبمل تغییری در صدای دیگر نتها ایجاد نمیشود. و تنها نتهای “سی” به “سی بمل” تغییر مییابند. به همین دلیل اغلب در قطعاتی که در علامتهای سرکلید، از یک تا پنج “بمل” داشته و همچنین نتها و پاساژهای کروماتیک نوشته نشده، بدون نگرانی میتوان انگشت نت “سیبمل” شست “لِوِر” را نگه داشته و ببندید.
2- به جز نتهای “سیبکار” تنها نتی که با گرفتن “سیبملِ لِوِر” دچار اختلال میشود نت «فادیز۶/سل بمل۶» در “رجیستر بالای فلوت” است. به همین دلیل برای پاساژهایی که شامل این نتها میشوند بهتر است از انگشتگیری با انگشت “اشاره دست راست” استفاده کنید.
3- در زمان تمرین گامها، از انگشت اشاره نیز استفاده کنید تا به آن عادت کنید زیرا بیشتر مواقع برای اجرای نت”لا دیز و سی بکار” به آن نیاز داشته و زیاد استفاده می شود.
4- مدل سوم انگشتگذاری “سیبمل” بیشتر در زمان نواختن نت سیبمل “تریل” یا سریع استفاده میشود
نتهای طبیعی در جدول انگشتگذاری فلوت
در جدول انگشتگذاری نتهای طبیعی فلوت، با ارائه تصویر انگشتگذاری، جای نت روی پنج خط حامل و اسامی آنها به زبان فارسی، فرانسوی و لاتین است.
نتهای آنهارمونیک (همصدا و غیر همنام) در جدول انگشتگذاری فلوت
در جدول انگشتگذاری نتهای آنهارمونیک فلوت، نتهای همصدا با انگشتگذاری مشابه و نتنویسی متعارف را که با اسامی متفاوتی خوانده میشوند، در کنار هم آوردهایم. به طور مثال: نت “می دیز” و نت “فا” که صدایی یکسان دارند اما غیر همنام هستند.
«چارت انگشتگذاری اکتاو بم فلوت»
«چارت انگشتگذاری اکتاو میانه فلوت»
«چارت انگشتگذاری اکتاو زیر فلوت»
«چارت انگشتگذاری زیرترین اکتاو فلوت»
- تهیه شده در خانه فلوت ایران
- استفاده از این مطالب بدون ذکر منبع (خانه فلوت ایران)، پیگرد قانونی بههمراه دارد.
این پست دارای 4 نظر است
واقعا عالی بود. با اطمینان کامل میگم که این مطلب در سایت های ایرانی که هیچ…، در سایت های خارجی هم با این جزئیات، کیفیت و دقت وجود ندارد.
تشکر ویژه میکنم از خانه فلوت ایران و سرکار خانم حناچی گرامی که چنین مطالب پر بار و حرفه ای را به رایگان در اختیار علاقه مندان قرار میدهند.
تریل نت دو اکتاو زیر فلوت چجوری انگشت گذاری میشود؟
جهانی سپاس، بسیار سودمند است.
درود
عالی بود . من شانسی دیدم اینجارو.
کاش همه ساز های زهی این جوری چارت نویسی داشته باشن.
اساتیدشون باید خجالت بکشن. هزار تا کتاب میشناسم که یکراست رفتن از نت درس میدن . خجالت هم نمیکشن.