به نظر میرسد که نت خوانی در موسیقی یکی از آن چالشهایی است که هر نوازنده با آن روبرو است و میتواند به کابوسهای مکرر یک نوازنده تازهکار تبدیل شود. اما باور کنید نواختن بسیار سختتر از نت خوانی در موسیقی میباشد و صرفا به دلیل این که اکثر افراد به نوازندگی بیشتر از نت خوانی اهمیت میدهند، کمی این مسئله مشکلتر به نظر میرسد. اما با یک راهنمای ساده در روش شناخت قطعه موسیقی و نت خوانی در موسیقی در تمرین و یادگیری، این مسئله به راحتی برای هر نوازندهای حل خواهدشد.
با تمرین مستمر و رعایت اصول، شما به سرعت میتوانید تاثیر سلفژ را در نت خوانی و نوازندگی خود مشاهده کنید.
نت خوانی چیست؟ سلفژ چیست؟
نت خوانی را میتوان به سادگی توانایی نوازندگی یا خواندن یک موسیقی ناآشنا دانست. درک این نکته بسیار مهم است که توانایی نت خوانی چیزی نیست که یک نوازنده از بدو تولد توانایی انجام آن را داشته باشد. واقعاً هیچ چیز جادویی در آن وجود ندارد. این یک مهارت مانند سایر مهارتهاست و تقریباً هر کسی میتواند نحوه انجام آن را بیاموزد. درست مانند خواندن و نوشتن حروف الفبا.
آنچه که در نت خوانی انجام میشود این است که چشم یک پیام را از صفحه نت به مغز و سپس، مغز به انگشتان نوازنده برساند. به نوعی این یک مهارت مکانیکی است. برخلاف تایپ لمسی که اگرچه پیچیدگی کمتری دارد، اما به همان صورت شامل ارسال پیام از صفحه نوشته شده به مغز و در نهایت به انگشتان شما میشود.
اگرچه چابکی جسمانی تا حدی در نت خوانی مورد نیاز است، اما نت خوانی در موسیقی در درجه اول یک فعالیت ذهنی تلقی میشود. امکانات فیزیکی پیشرفته بر روی ساز، توانایی نت خوانی را تضمین نمیکند. در حقیقت، هنرجویانی که میتوانند نواختن هر موسیقی دشواری را بیاموزند، اغلب نمیتوانند موسیقی را از ابتداییترین سطح نت بخوانند.
البته، برای بهبود مهارت نت خوانی بسیار مهم است که با نمادهای موسیقی آشنا شوید و رایجترین واحدهای ریتمیک را به خاطر بسپارید. این امر به سادگی با توجه دقیق به نحوه صدای آنها در قطعاتی که قبلاً مطالعه کردهاید انجام میشود.
سلفژ یک توانایی است که هر نوازندهای باید برای رسیدن به آن تلاش کند. در این توانایی نوازنده باید بتواند نتها را به خوبی و پی در پی بخواند و همزمان نت را در ساز خود اجرا کند. این توانایی نیازمند آن است که نوازنده با نتها و نشانهها آشنا باشد، نحوه صحیح اجرا هر نت را بداند و نشانهها را با دقت به اجرا بیاورد.، نواختن را به خوبی یادگرفته باشد و مهمتر آن که، با اصول صحیح نت خوانی آشنا باشد.
نت خوانی در موسیقی برای انجام سلفژ
در این بخش چند نکته و ترفند اولیه را در مورد کارهایی که میتوانید روزانه برای بهبود مهارت نت خوانی خود انجام دهید مطرح میکنیم! این نکات برای تمام نوازندگان و نت خوانی تمام ادوات موسیقی مناسب است. حال میخواهد آموزش نت خوانی فلوت باشد یا پیانو و خوانندگی.
-
خود را با انواع ریتمها آشنا کنید
نت خوانی میتواند بر محور نوازندگی یا خوانندگی متفاوت به نظر برسد، اما یک ویژگی مشترک که در هر دو گروه وجود دارد: ریتم است. آشنایی با انواع ریتمها (4/4 ، 3/4 ، 6/8 و غیره) به شما کمک میکند تا در هر شرایطی آماده باشید.
-
حفظ علائم سرکلید
به خاطر سپردن علامتهای سرکلیدها، به ویژه برای نوازندگان حرفهای مفید است، زیرا باید از تعداد دیزها یا بملها در تمرینات نت خوانی در موسیقی خود آگاه باشید. اگر شما گامها را بهتر بشناسید، بسیار راحتتر میتوانید به خواندن یا اجرای قطعه بپردازید. ممکن است در ابتدا این کار کمی زمان ببرد، اما در دراز مدت، نه تنها نت خوانی را آسانتر میکند، بلکه تمرین و اجرا را نیز بسیار راحت میکند! و در طولانی مدت میتواند توانایی سلفژ را نیز بسیار بهبود بخشد.
-
گام های خود را بشناسید
برای نوازندگان ساز، دانستن گام قطعات کمک میکند تا علائم سرکلید خود را به طور ملموس به خاطر بسپارند. همچنین حافظه ماهیچهای را برای انگشت گذاری درست دست در هر سرکلیدی آماده میکند. تا وقتی که شروع به نت خوانی میکنند، دستان ایشان همان کاری را انجام دهند که به آن عادت کردهاند!
-
بدون نقطه امن کار کنید
به طور مثال یک نوازنده فلوت زمانی که به دستان خود نگاه میکند میتواند به راحتی در فلوت بدمد و سلفژ انجام دهد. این نقطه امن این نوازنده است که باید یاد بگیرد بدون این کار، نوازندگی کند. امکان استفاده از نقطه امن همیشه برای شما وجود نخواهد داشت. بدون هیچ نقطه امنی این کار را انجام دهید، عادت صرف به ساز خودتان نیز یک نقطه امن ایجاد میکند. شاید در یک تست به شما ساز دیگر بدهند که این نقطه امن شما را حذف خواهد کرد.
از هر چیزی که برای نقطه امن خود استفاده میکنید، تمام تلاش خود را برای تمرین بدون آن انجام دهید. و از اشتباه کردن در تمرین نترسید.
-
خوانش(sight reading) انواع مختلف موسیقی را تمرین کنید
وقتی صحبت از نت خوانی به میان میآید، هرگز واقعاً نمیدانید که چه چیزی روبروی شما قرار دارد. ممکن است هر چیزی از یک تانگو پر جنب و جوش گرفته تا تصنیف جَز آهسته به شما ارائه شود. اگر خواننده هستید، ممکن است حتی زبانهای مختلفی به شما ارائه شود! بنابراین، برای جلوگیری از وحشت، خود را با سبکهای مختلف موسیقی، ریتمها و آهنگها آشنا کنید. در این صورت وقتی یک قطعه موسیقی جدید به شما ارائه شود میتوانید آرام باشید و میتوانید بگویید: بله! من قبلاً این را دیده بودم.
حتی اگر یک سبک خاص را دنبال میکنید باید با دیگر سبکها آشنا باشید، مثل رانندهای که فقط با یک ماشین توانایی رانندگی را دارد، نباشید!
این کار شما را حرفهایتر خواهد کرد و دستها و نفس شما بیشتر با ساز سازگاری خواهند داشت.
واجبات قبل از نت خوانی
چند کار وجود دارد که باید قبل از غوطهور شدن مستقیم در نت خوانی انجام دهید…
-
قطعهی نت را بررسی کنید
قبل از شروع به نواختن یا آواز خواندن، یک لحظه وقت بگذارید تا موسیقی روبرو را از نظر ذهنی هضم کنید. روی ریتم، ضرب بزنید، بدمید، نتها را بخوانید و ساختار آهنگ را دنبال کنید. همچنین، یک لحظه وقت بگذارید تا هرگونه نقطه یا چرخش صفحه را که ممکن است برای شما مشکل ایجاد کند، شناسایی کنید. روش شناخت قطعه موسیقی است که شما را به نتخوانی، قویتر تبدیل خواهد کرد.
-
نتها را در قطعه شناسایی کنید
نت خوانی چیزی فراتر از نت و ریتم است! لحظهای وقت بگذارید و به دنبال تغییرات پویا یا جهت موسیقی باشید که در قطعه مشخص شده است. همچنین، به نشانه زمان و سرعت توجه زیادی داشته باشید تا مطمئن شوید در میانه آهنگ تغییری نمیکند. اینکه بتوانید حاشیه نویسی را دنبال کنید، توانایی موسیقایی قابل توجهی را نشان میدهد.
-
علامت گذاری روی کاغذ (یا روی تبلت/آیپد خود)
اگر اجازه دارید قبل از اجرا در نت موسیقی خود علامتگذاری کنید، این کار را انجام دهید! همانطور که قبلاً اشاره کردیم، شما میخواهید به هر قسمتی از موسیقی که ممکن است برای شما مشکل ایجاد کند توجه کنید. به عنوان مثال، اگر نوازنده فلوت هستید و نت پیچیدهای را مشاهده میکنید، که لازم است نکتهای را پیش از اجرای این قسمت به خودتان یادآوری کنید. در نتی که به شما ارائه شده، علامت گذاری کنید، این حتی برای نوازندگان حرفهای که در بخشی مشکل دارند، بسیار کمک کننده خواهد بود. بنابراین یادآوریهای بصری میتواند در لحظه اجرا بسیار مفید باشد.
-
کل قطعه را در سر خود مرور کنید
آخرین و مهمترین نکته این است که در هنگام اجرای قطعه باید به گونهای عمل کنید که رویکردی که در ذهن خود مشخص کرده اید در اجرا عملی شود. در صورت امکان، حتی میتوانید هنگام ساز زدن آهنگ را زمزمه کنید. اگرچه توجه به جزئیات مهم است، اما ایده گرفتن از قطعه نیز کاملا مهم است. همانطور که در حال گذر هستید، این سؤالات را از خود بپرسید:
- نقطه اوج کجاست؟
- ملودی اصلی چیست؟
- آیا الگوهایی در سراسر قطعه تکرار شده است؟
- آیا این قطعه بخشهای قطعی دارد؟
این یک تصویرسازی ذهنی برای شما خواهد داشت که شما را همیشه یک قدم جلوتر از اجرا قرار خواهد داد. این مسئله در رابطه با تمامی سازها صدق میکند.
در حین نت خوانی در موسیقی
-
تنفس کنید، آرام باشید و به راه خود ادامه دهید، حتی اگر مرتکب اشتباه شدید.
توانایی نت خوانی موسیقی به تنهایی کافی نیست، درست مانند هر حرفهای شما باید چندین کار را با هم انجام دهید تا حرفهای شوید. یعنی در کنار خواندن صحیح نت موسیقی باید نوازنده مناسبی باشید که همه چیز را دقیق انجام دهید، شاید در اول سخت باشد و با اشتباهات مکرر روبرو شوید، اما نباید با هر اشتباه کار را متوقف کنید، باید به راه خود ادامه دهید.
هنگامی که ساز زدن را بلد باشید و نت خوانی موسیقی را نیز به درستی یاد گرفته باشید. تا زمانی که این دو را ترکیب نکنید، نمیتوان شما را یک نوازنده حرفهای دانست. حال که همه چیز را میدانید، در تمرینها با هر اشتباه توقف نکنید کار را تا پایان ادامه دهید، برای هر اشتباه توقف لحظهای نیز نداشته باشید، سپس دوباره تمرین را تکرار کنید اما این بار اشتباه گذشته را جبران کنید. این کار به شما یاد میدهد که یک حرفهای باشید، ترکیب نوازندگی یک گروه را نیز به خطر نیندازید و با یک اشتباه ریتم گروه را خراب نکنید.
هرچه بیشتر تمرین کنید، نتیجه بهتری خواهید گرفت! بنابراین بر اشتباهاتی که در طول اجرا انجام میدهید تمرکز نکنید و احساس نکنید که باید آن را متوقف کرده و آنها را اصلاح کنید. فقط به راه خود ادامه دهید و به یاد داشته باشید که با آزمایش تواناییهای خود به عنوان یک نوازنده در بلندمدت، تواناییهای خود را بهبود میبخشید.
توسط
این پست دارای یک نظر است
درود بر شـما؛ بسـیار ســـودمند است.